MENATAP zaman edan yang begitu menyengsarakan sendi-sendi
kehidupan rakyat, hidup serba tidak menentu, semuanya serba sulit menentukan
sikap, serta tidak ada fundamen keimanan kepada Tuhan Yang Maha Esa yang benar
dan kokoh, sebenarnya sudah diantisipasi nenek moyang kita jauh hari sebelum
hal itu terjadi. Orang-orang yang Waskita ”wong kang limpad ing budi”
(orang-orang yang mampu membaca tanda jaman). Salah satu alternatif dari
sumbangan orang Jawa menghadapi jaman edan ialah membaca ”Kidung Rumekso Ing Wengi”(KRIW),
yang merupakan karya Sunan Kalijaga sehabis sembahyang malam, kidung ini
sudah terkenal di wilayah Nusantara dan sering dilantunkan di pedesaan pada
pertunjukkan ketoprak, wayang kulit dll atau peronda di malam hari yang sunyi. Bait
yang utama dari KRIW itu sangat dikenal karena berisi mantra tolak balak,
sedangkan bait selanjutnya yang berjumlah delapan jarang dinyanyikan karena
dianggap terlalu panjang. Laku kidung ini mengingatkan manusia agar mendekatkan
diri kepada Tuhan Yang Maha Esa, sehingga terhindar dari kutukan dan malapetaka
yang lebih dahsyat. Dengan demikian kita dituntut untuk senantiasa berbakti,
beriman dan taqwa kepada Tuhan Yang Maha Esa. Sedangkan fungsi kidung secara
eksplisit tersurat dalam kalimat kidung itu, yang antara lain; Penolak balak di
malam hari, seperti teluh, santet, duduk, ngama, maling, penggawe ala dan semua
malapetaka. Pembebas semua benda . Pemyembuh penyakit, termasuk gila. Pembebas
pageblug. Pemercepat jodoh bagi perawan tua. Menang dalam perang . Memperlancar
cita-cita luhur dan mulia.
Kidung Rumeksa Ing Wengi
---------------------
---------------------
Ana kidung rumekso ing wengi
Teguh hayu luputa ing lara
luputa bilahi kabeh
jim setan datan purun
paneluhan tan ana wani
niwah panggawe ala
gunaning wong luput
geni atemahan tirta
maling adoh tan ana ngarah ing mami
guna duduk pan sirno
Teguh hayu luputa ing lara
luputa bilahi kabeh
jim setan datan purun
paneluhan tan ana wani
niwah panggawe ala
gunaning wong luput
geni atemahan tirta
maling adoh tan ana ngarah ing mami
guna duduk pan sirno
Sakehing lara pan samya bali
Sakeh ngama pan sami mirunda
Welas asih pandulune
Sakehing braja luput
Kadi kapuk tibaning wesi
Sakehing wisa tawa
Sato galak tutut
Kayu aeng lemah sangar
Songing landhak guwaning
Wong lemah miring
Myang pakiponing merak
Sakeh ngama pan sami mirunda
Welas asih pandulune
Sakehing braja luput
Kadi kapuk tibaning wesi
Sakehing wisa tawa
Sato galak tutut
Kayu aeng lemah sangar
Songing landhak guwaning
Wong lemah miring
Myang pakiponing merak
Pagupakaning warak sakalir
Nadyan arca myang segara asat
Temahan rahayu kabeh
Apan sarira ayu
Ingideran kang widadari
Rineksa malaekat
Lan sagung pra rasul
Pinayungan ing Hyang Suksma
Ati Adam utekku baginda Esis
Pangucapku ya Musa
Nadyan arca myang segara asat
Temahan rahayu kabeh
Apan sarira ayu
Ingideran kang widadari
Rineksa malaekat
Lan sagung pra rasul
Pinayungan ing Hyang Suksma
Ati Adam utekku baginda Esis
Pangucapku ya Musa
Napasku nabi Ngisa linuwih
Nabi Yakup pamiryarsaningwang
Dawud suwaraku mangke
Nabi brahim nyawaku
Nabi Sleman kasekten mami
Nabi Yusuf rupeng wang
Edris ing rambutku
Baginda Ngali kuliting wang
Abubakar getih daging Ngumar singgih
Balung baginda ngusman
Nabi Yakup pamiryarsaningwang
Dawud suwaraku mangke
Nabi brahim nyawaku
Nabi Sleman kasekten mami
Nabi Yusuf rupeng wang
Edris ing rambutku
Baginda Ngali kuliting wang
Abubakar getih daging Ngumar singgih
Balung baginda ngusman
Sumsumingsun Patimah linuwih
Siti aminah bayuning angga
Ayup ing ususku mangke
Nabi Nuh ing jejantung
Nabi Yunus ing otot mami
Netraku ya Muhamad
Pamuluku Rasul
Pinayungan Adam Kawa
Sampun pepak sakathahe para nabi
Dadya sarira tunggal
Siti aminah bayuning angga
Ayup ing ususku mangke
Nabi Nuh ing jejantung
Nabi Yunus ing otot mami
Netraku ya Muhamad
Pamuluku Rasul
Pinayungan Adam Kawa
Sampun pepak sakathahe para nabi
Dadya sarira tunggal
Terjemahan dalam bahasa indonesia:
Ada kidung rumekso ing wengi. Yang menjadikan kuat selamat terbebas
dari semua penyakit. Terbebas dari segala petaka. Jin dan setanpun
tidak mau. Segala jenis sihir tidak berani. Apalagi perbuatan jahat.
guna-guna tersingkir. Api menjadi air. Pencuripun menjauh dariku.
Segala bahaya akan lenyap.
Semua penyakit pulang ketempat asalnya. Semua
hama menyingkir dengan pandangan kasih. Semua senjata tidak mengena. Bagaikan
kapuk jatuh dibesi. Segenap racun menjadi tawar. Binatang buas menjadi jinak.
Pohon ajaib, tanah angker, lubang landak, gua orang, tanah miring dan sarang
merak.
Kandangnya semua badak. Meski batu dan laut
mengering. Pada akhirnya semua selamat. Sebab badannya selamat dikelilingi oleh
bidadari, yang dijaga oleh malaikat, dan semua rasul dalam lindungan Tuhan.
Hatiku Adam dan otakku nabi Sis. Ucapanku adalah nabi Musa.
Nafasku nabi Isa yang teramat mulia. Nabi
Yakup pendenganranku. Nabi Daud menjadi suaraku. Nabi Ibrahim sebagai nyawaku.
Nabi sulaiman
menjadi kesaktianku. Nabi Yusuf menjadi rupaku. Nabi Idris menjadi
rupaku. Ali sebagai kulitku. Abubakar darahku dan Umar dagingku.
Sedangkan Usman sebagai tulangku.
Sumsumku
adalah Fatimah yang amat mulia. Siti fatimah sebagai
kekuatan badanku. Nanti nabi Ayub ada didalam ususku. Nabi Nuh
didalam jantungku. Nabi Yunus didalam otakku. Mataku ialah Nabi
Muhamad. Air mukaku rasul dalam lindungan Adam dan Hawa. Maka
lengkaplah semua rasul, yang menjadi satu badan.
0 Komentar untuk "Kidung Rumekso Ing Wengi, Karya Sunan Kalijaga"